Toekenningen Veni maart 2005

Toekenningen geordend op achternaam.

Goelag-gevangenen en Partij-loyaliteit
Dr. N. (Nanci) Adler (v) 23-05-1963, UvA – Centrum voor Holocaust- en Genocidestudies
Miljoenen burgers belandden onder het Sovjetbewind in dwangarbeidskampen. Een deel van hen bleef loyaal aan de Communistische Partij. Dit onderzoek naar de houding van Goelag-gevangenen geeft inzicht in hoe het Sovjet-regime – en vermoedelijk andere repressieve systemen – in stand worden gehouden.

Betrouwbaar geheugen voor een prikkie
Z. (Zaid) Al-Ars (m) 28-10-1974, TUD – Computer Engineering
De helft van de prijs van computergeheugen wordt betaald voor een hoge betrouwbaarheid. Tijdens dit onderzoek worden nieuwe, goedkope methoden ontwikkeld, gebaseerd op computersimulaties van geheugenmodellen, om defecten in het geheugen te voorspellen voordat ze gebouwd zijn.

Van spraak naar interpretatie
Dr. P.M. (Petra) van Alphen (v) 09-02-1975, UvA – Psychonomie
Om te begrijpen wat iemand tegen ons zegt moeten we het spraakgeluid analyseren, de betekenis van ieder woord uit ons geheugen ophalen en deze koppelen aan alles wat daarvoor is gezegd. In dit project wordt onderzocht hoe en hoe snel onze hersenen dit proces uitvoeren.

Het hart uit balans
Dr. G. (Gudrun) Antoons (v) 30-03-1973, UMC Utrecht – Medische Fysiologie
De hartslag wordt geïnitieerd door een elektrische prikkel met een vaste duur. Wanneer deze duur uit balans raakt, kunnen er hartritmestoornissen ontstaan. De onderzoekers gaan mogelijke oorzaken na van deze labiliteit.

Immuunsysteem onderscheidt vriend en vijand
Dr. R. (Ramon) Arens (m) 06-03-1974, NKI – Immunologie
Ons afweersysteem zou ziekteverwekkers moeten aanvallen maar niet ons eigen lichaam. Meestal lukt dit, soms echter niet, leidend tot auto-immuunziektes zoals diabetes type 1 en reuma. Dit onderzoek gaat na hoe immuuncellen worden getraind om lichaamseigen weefsels met rust te laten.

Houden planten van heavy metal?
Dr. A. (Ana) Assunção (v) 22-05-1973, WUR – Laboratory of Genetics
Zware metalen zoals koper, zink en nikkel zijn essentiële mineralen voor planten. Teveel of te weinig is echter zeer schadelijk. Planten zorgen er zelf voor dat ze precies genoeg mineralen binnen krijgen. Maar hoe regelen ze dat?

Leer je angst kennen
Dr. J.M.P. (Johanna) Baas (v) 20-06-1972, UU – Psychonomie
Angst is functioneel als er gevaar dreigt. Maar mensen met een angststoornis leren niet goed welke signalen gevaar aankondigen, en zijn dus continu bang. Dit onderzoek kijkt naar het leren identificeren van dreigingssignalen en naar een pil die dit proces mogelijk kan verbeteren.

Gecontroleerd tumoren wegbranden
Dr. ir. L.W. (Wilbert) Bartels (m) 13-10-1972, UMC Utrecht – Radiologie
Het wegbranden van tumoren, bijvoorbeeld met laserlicht of ultrageluid, is een veelbelovend alternatief voor opereren. Er wordt onderzocht of de verhitting tijdens de ingreep kan worden gemeten met een MRI-scanner, waardoor het wegbranden kan worden gecontroleerd en gestuurd.

De rol van dendritische cellen in de huid tijdens infectie
Dr. C.L. (Clare) Bennett (v) 16-12-1973, AMC – Celbiologie en Histologie
Het immuunsysteem is van groot belang om het lichaam te beschermen tegen infectie. Dendritische cellen vormen de eerste afweerlinie tegen ziekteverwekkers. Dit onderzoek is gericht op dendritische cellen in de huid en op hun rol in het bestrijden van infecties.

Kiemrust een overlevingsmechanisme van planten
Dr. L. (Leónie) Bentsink (v) 29-08-1973, UU – Moleculaire Plantenfysiologie
Kiemrust beschermt een zaad tegen kieming op momenten die de plant niet zou overleven. Welke genen de verschillen in kiemrust in de natuur bepalen en wat de moleculaire functie van deze genen is, wordt onderzocht in een zandraket.

Na het conflict
Dr. B. (Bianca) Beersma (v) 17-08-1975, UvA – Arbeids- en Organisatiepsychologie
Hoewel we al veel weten over het verloop van conflicten in teams, weten we nog maar weinig over de nasleep ervan. Daarom gaat dit onderzoek na hoe een conflict de daaropvolgende samenwerkings-processen en het functioneren van teams beïnvloedt.

Leren om te geven
Dr. R. (René) Bekkers (m) 18-07-1974, UU – Sociologie
Nederlanders zijn sterk betrokken bij goede doelen. Toch geeft niet iedereen die zich betrokken voelt ook geld of tijd. Dit onderzoek toont aan hoe onderwijs en de sociale omgeving beïnvloeden of we onze betrokkenheid ook omzetten in daden.

Tijd meten met een fontein van moleculen
Dr. H.L. (Rick) Bethlem (m) 25-12-1972, VU – Natuurkunde
Het doel van dit onderzoek is om een fontein van moleculen te maken en deze te gebruiken als klok. Deze uiterst precieze klok zal worden gebruikt om fundamentele theorieën uit de natuurkunde te testen.

Vechten tegen verslaving
Dr. G. (Gemma) Blok (v) 14-02-1970, UvA – Geschiedenis
Dit onderzoek brengt de Nederlandse verslavingszorg tijdens de twintigste eeuw in kaart. Hoe werd verslaving gedefinieerd en hoe probeerde men verslaafden te genezen? Speciale aandacht gaat uit naar de mensbeelden en maatschappelijke idealen van hulpverleners in de verslavingszorg.

Uiteenrafelen van wisselkoersen
Dr. C.S. (Charles) Bos (m) 26-3-1971, VU – Econometrie
Wisselkoersen geven de krachtsverhoudingen van de munten van landen weer. Dit onderzoek ontrafelt wisselkoersen in factoren die de kracht en de onzekerheid van ieder van die munten beschrijven, bijvoorbeeld om de effectiviteit van centrale-bank-interventies beter te beoordelen.

Taalverwerking in het autistische brein
Dr. D. (Daniëlle) van den Brink (v) 21-08-1973, UMC St Radboud – Psychiatrie
Op basis van de stem van een spreker kun je je een idee vormen over bijvoorbeeld diens sociale achtergrond en emotionele toestand. Mensen met een autistische stoornis lijken hier problemen mee te hebben. Dit onderzoek gaat na hoe deze sociale informatie in het brein verwerkt wordt.

Hoe krijg je het zo divers?
Dr. M. (Mirjam) van der Burg (v) 06-07-1974, Erasmus MC – Immunologie
Ieder mens komt dagelijks in aanraking met veel verschillende ziekteverwekkers. Normaliter wordt men echter niet ziek, omdat men beschikt over afweercellen, die deze ziekteverwekkers specifiek herkennen. In dit onderzoek wordt bestudeerd hoe afweercellen een enorm divers 'herkenningsrepertoire' kunnen genereren.

Willekeurige kleuring en fase-overgangen
Dr. F. (Federico) Camia (m) 22-02-1973, VU – Wiskunde
Van veraf bekeken vertoont een met twee kleuren willekeurig gekleurde honingraadstructuur verrassende geometrische structuren, die informatie bevatten over de natuurkunde van fase-overgangen. Dit onderzoek onderzoekt de wiskunde en de natuurkunde achter dit fenomeen.

Volwassen keuzes
Dr. E.A.M. (Eveline) Crone (v) 23-10-1975, UvA – Ontwikkelingspsychologie

Ontketende borstkankercellen zaaien uit
Dr. P.W.B (Patrick) Derksen (m) 23-05-1970, NKI – Moleculaire Biologie
Borstkankercellen zitten meestal aan elkaar vastgeketend. Zonder dit contact gaan zij dood. Maar waarom gebeurt dit niet altijd? Waarom laten sommige cellen los om vervolgens uit te zaaien? De onderzoekers gebruiken een muismodel om dit mechanisme te ontrafelen.

Who is afraid of discoloured Red, Yellow, and Blue?
Dr. J. (Joris) Dik (m) 08-05-1974, TUD – Technische Materiaalkunde
Verkleuring van verf is een groot probleem voor schilderijen. Veel oude meesters hebben hierdoor irreversibele schade opgelopen. In dit onderzoek worden moderne, 19e en 20e eeuwse verfpigmenten bestudeerd om toekomstige verkleuring te onderkennen en zo mogelijk te voorkomen.

Waarom dieren persoonlijkheden hebben
Dr. N.J. (Niels) Dingemanse (m) 13-03-1974, RUG – Dieroecologie
Dieren verschillen in hun gedrag, zoals mensen verschillen in hun persoonlijkheid. Het is onduidelijk waarom niet iedereen gewoon hetzelfde is. Dit onderzoek gaat na hoe verschillen in persoonlijkheid tot stand komen en welke processen ervoor zorgen dat persoonlijkheidsverschillen blijven bestaan.

Einstein versus experiment en de geschiedenis van de quantumtheorie
Dr. J.A.E.F. (Jeroen) van Dongen (m) 15-03-1974, UU – Instituut voor Geschiedenis en Grondslagen van Wetenschap (IGG)
Natuurkundigen experimenteren: experimentele uitkomsten vormen natuurkundige theorieën en theoretische ideeën worden middels proeven getoetst. Deze wisselwerking heeft bijvoorbeeld de theorie voor het atoom, de 'quantumtheorie', tot stand gebracht. Albert Einstein daarentegen vond het doen van proeven helemaal niet zo belangrijk. Zou het ook daardoor komen dat hij de quantumtheorie verwierp?

Gebergtevorming versus klimaatverandering
Dr. G. (Guillaume) Dupont-Nivet (m) 18-03-1971, UU – Aardwetenschapen
Het klimaat op aarde is dramatisch veranderd bij de vorming van de grootste en hoogste gebergtegordel ter wereld (het Tibettaanse Plateau). Hoe en wanneer dit gebergte is gevormd is echter nog onbekend en zal het speerpunt zijn van dit onderzoek.

Klimaatsignalen uit het verre verleden
Dr. S.R. (Sander) Ernst (m) 30-06-1974, UU – Aardwetenschappen
Microfossielen bevatten belangrijke informatie over vroegere klimaatveranderingen. Dit onderzoek duikt in de biologische achtergrond van microfossielen om te begrijpen welke milieu-informatie fossiel bewaard blijft en hoe we dit kunnen vertalen. Zo verbeteren we bestaande milieureconstructies en ontwikkelen we nieuwe.

De invloed van onzekerheid op individueel welzijn
Dr. A. (Ada) Ferrer-i-Carbonell (v) 17-11-1971, UvA – Economie
Onzekerheden in de sfeer van inkomen en werk verlagen het welzijn en geluk van individuen. Dit geldt bijvoorbeeld voor een toename van variabele financiële beloningen en tijdelijke arbeidscontracten. Deze studie beoogt de kenmerken van dit verschijnsel econometrisch te onderzoeken.

Televisie als een conservatieve revolutie?
Dr. A.W. (Andreas) Fickers (m) 03-05-1971, UU – Letteren
Televisie wordt verondersteld een centrale rol te hebben gespeeld in het moderniseringsproces in het naoorlogse Europa. Dit project onderzoekt in een vergelijkend mediahistorisch perspectief de verschillende nationale identiteiten van het medium televisie in vier verschillende landen tussen 1945 en 1975.

De organisatie van een biobatterij
Dr. R.N. (Raoul) Frese (m) 21-12-1969, UL – Biofysica
Fotosynthese is de kunst van het omzetten van zonlicht in een spanningsverschil over een membraan. De structuren van deze membranen worden molecuul voor molecuul in kaart gebracht waardoor dit kunststukje tot het kleinste detail duidelijk wordt.

Chaperones gezocht!
Dr. J.C.M. (Jürgen) Gent (m) 05-01-1975, UU – Cellulaire Eiwitchemie
Voor een juiste werking hebben eiwitten een bepaalde driedimensionale structuur nodig. Chaperones assisteren bij het vouwingsproces dat leidt tot die structuur. In dit onderzoek wordt de vouwing van de LDL-receptor in detail bestudeerd en wordt gezocht naar nieuwe chaperones.

Hoe bedrijven werknemers werven
Dr. K. (Klarita) Gërxhani (v) 13-12-1973, UvA – AIAS/ASSR
Bedrijven kunnen werknemers langs formele of informele wegen werven. Formele werving gaat bijvoorbeeld via krantenadvertenties of het arbeidsbureau, informele werving via vrienden, kennissen of familie. Dit onderzoek bekijkt hoe sociale normen, vertrouwensbanden en/of regelgeving met betrekking tot de arbeidsmarkt de manier van werving beïnvloeden.

Zelf-organiserende moleculen voor electronica
Dr. F.C. (Ferdinand) Grozema (m) 04-11-1973, TUD – DelftChemTech
De elektrische eigenschappen van organische materialen kunnen worden verbeterd door de organisatie in het materiaal te optimaliseren. Met behulp van computersimulaties zal worden onderzocht op welke manier organische moleculen zichzelf organiseren en hoe de elektrische eigenschappen verbeterd kunnen worden door aanpassingen in de structuur van de moleculen.

Maakt de oceaanbodem bokkensprongen?
Dr. B. (Britta) Gribsholt (v) 09-11-1967, NIOO – Ecosysteemstudies
Het ecosysteem in sedimenten wordt gedreven door de toevoer van organisch materiaal. Kleine veranderingen in deze toevoer kunnen grote gevolgen hebben door complexe terugkoppelingen tussen micro-organismen, macrofauna en geochemie. Althans, zo voorspellen computersimulaties. Dit onderzoeksvoorstel beoogt een experimentele validatie van deze voorspellingen.

Therapie-effecten in de dagelijkse praktijk
Dr. E. (Eelko) Hak (m) 07-12-1968, UMC Utrecht – Julius Centrum
Bij het vaststellen van therapie-effecten is het soms noodzakelijk behandelde patiënten te vergelijken met niet-behandelde die door selectieve indicatiestelling verschillen. Dit epidemiologische onderzoek beoogt methoden te ontwikkelen om met deze onvergelijkbaarheid om te gaan en therapie-effecten betrouwbaar te kunnen bepalen.

Moleculen en licht
Dr. R. (Rob) van Harrevelt (m) 30-5-1974, RU – Theoretische chemie
Wat gebeurt er als een molecuul licht absorbeert? Deze vraag is belangrijk in uiteenlopende onderzoeksgebieden, zoals de scheikunde van de atmosfeer en fotosynthese. Om deze vraag te beantwoorden, worden uitgaande van de wetten van de quantummechanica computersimulaties ontwikkeld.

Lastige beslissingen – maar hoe lastig?
Dr. R.L.P. (Ruud) Hendrickx (m) 07-09-1977, UvT – Econometrie en OR
Mensen moeten vaak beslissingen nemen waarvan zij niet alle gevolgen kunnen overzien. Dit onderzoek meet in welke mate zulke keuzes complex zijn en door welke factoren deze complexiteit wordt beïnvloed.

Beter bewegen voor de bloedcelvormende stamcel
Dr. P.B. (Paula) van Hennik (v) 24-06-1972, Sanquin Research en Landsteiner Laboratorium – Moleculaire Celbiologie
Bloedcelvormende stamcellen worden getransplanteerd om bijvoorbeeld leukemie te behandelen. Belangrijk hiervoor is het bewegen van de stamcellen vanuit het bloed naar het beenmerg. Dit onderzoek zal nagaan hoe, naast signalen die stamcellen aantrekken, signalen die stamcellen afstoten het succes van transplantatie bepalen.

Soortvorming in Fucus
Dr. G.G. (Galice) Hoarau (m) 16-10-1976, RUG – Mariene Biologie
Soorten van het zeewier geslacht Fucus komen massaal voor op de rotskusten van Europa. Door te kijken naar de genen die betrokken zijn bij de ei-spermatozoïde-interacties, wil de onderzoeker nagaan hoe soortvorming bij Fucus plaatsvindt.

Moleculaire controle van spierherstel
Dr. P.A.C. (Peter-Bram) 't Hoen (m) 17-01-1975, LUMC – Humane Genetica
Spieren kunnen opmerkelijk goed herstellen na beschadiging door lichamelijke belasting. In dit project wordt onderzocht hoe dit proces wordt gereguleerd. De betrokken eiwitten kunnen in het vervolg gebruikt worden om het spierherstel te bevorderen in oudere mensen of mensen met een spierziekte.

Op zoek naar genen voor aangeboren blindheid
Dr. A.I. (Anneke) den Hollander (v) 16-10-1973, UMC St Radboud – Antropogenetica
Het functioneren van het netvlies is afhankelijk van een ingenieus netwerk van genen. Kinderen met aangeboren blindheid hebben een defect in één van deze genen. De onderzoeker zal naar deze genen op zoek gaan door gebruik te maken van geavanceerde moleculaire technieken en bioinformatica-methoden.

Röntgenzichtbaarheid voor precieze lokalisatie
Dr. ir. C.S.J. (Tosca) van Hooy-Corstjens (v) 29-12-1973, UM – Biochemie/Biomaterialen
Gelokaliseerde tumoren zijn afhankelijk van zuurstofrijk bloed. Een tumor verschrompelt als de bloedtoevoer 'afgeklemd' wordt. Dit gebeurt door injectie van kleine kunststof bolletjes. Dit onderzoek betreft het ontwikkelen van nieuwe röntgenzichtbare bolletjes, die preciezere, minder risicovolle verstopping van bloedvaten mogelijk maken.

Wie krijgt trombose?
Dr. A. (Astrid) van Hylckama Vlieg (v) 29-04-1975, LUMC – Epidemiologie
Er zijn veel risicofactoren voor veneuze trombose bekend. Desondanks is de kans dat iemand met trombose in de toekomst een tweede trombose zal krijgen niet goed te voorspellen. De onderzoekers ontwikkelen en bestuderen nieuwe bloedtesten om mensen met een groot risico te kunnen identificeren.

Natuurkunde in extreme omstandigheden: zwarte gaten en neutronensterren
Dr. P.G. (Peter) Jonker (m) 01-07-1973, UU – Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
Neutronensterren en zwarte gaten in ons melkwegstelsel worden bestudeerd met de nieuwste telescopen en satellieten. De metingen worden gebruikt om de structuur van materie onder extreem hoge druk te onderzoeken en om de zwaartekrachttheorie van Einstein te testen.

Celsignalen onder de loep
Dr. N.N. (Nicoletta) Kahya (v) 20-07-1971, UU – Biochemie van membranen
Cellen voelen de buitenwereld via eiwitten in het celmembraan en kunnen zo op hun omgeving reageren. Dit onderzoek bestudeert hoe processen in het membraan de celsignalen kunnen verstoren en ontregelen met ziekten als gevolg.

Op maat gemaakte enzymen
Dr. T. (Thijs) Kaper (m) 28-05-1971, WUR – Microbiologie
Enzymen katalyseren chemische reacties heel selectief. In dit onderzoek willen de onderzoekers de selectiviteit van een enzym totaal veranderen. Dit wordt gedaan door een combinatie van enzym-ontwerp in de computer en optimalisatie in het laboratorium.

Vergeving in intieme relaties
Dr. J.C.T.M. (Johan) Karremans (m) 20-06-1973, UU – Sociale en Organisatiepsychologie
Het succes van een goede relatie hangt vooral af van hoe relatiepartners op elkaar reageren in slechte tijden. Kunnen we kwalijk gedrag van onze partner bijvoorbeeld vergeven? Het huidige onderzoek bekijkt hoe mensen in staat zijn hun relatiepartners te vergeven.

De rol van tussencelstof bij tumorgroei
Dr. L.C.L.T. (Léon) van Kempen (m) 05-08-1971, UMC St Radboud – Pathologie
Tumorgroei gaat gepaard met een sterke verandering in de opbouw en samenstelling van het weefsel waarin de tumor zich ontwikkelt. In dit onderzoek wordt met behulp van een diermodel onderzocht hoe veranderingen in tussencelstof bijdragen aan de ontwikkeling van huidtumoren.

Schildklierhormoonregulatie tijdens ontwikkeling en ziekte
Dr. M.H.A. (Monique) Kester (v) 03-04-1973, Erasmus MC – Inwendige Geneeskunde
Schildklierhormoon is belangrijk voor de ontwikkeling van organen en voor stofwisselingsprocessen in cellen. Type-III-dejodase is het enzym dat schildklierhormoon afbreekt. De onderzoekers bestuderen de rol van dit enzym in de regulatie van schildklierhormoon tijdens ontwikkeling en bij ziekte.

Bayesiaanse semi-parametriek
Dr. B.J.K. (Bas) Kleijn (m) 15-10-1970, VU – Stochastiek
Statistische procedures zijn afhankelijk van een modelkeuze. Keuze voor een eenvoudig model heeft voordelen, maar is vaak niet erg realistisch. Keuze voor een realistisch model daarentegen leidt vaak tot technische complicaties. Semi-parametrische statistiek berust op combinatie van de pluspunten. Dit onderzoek richt zich op Bayesiaanse semi-parametriek en haar relatie met frequentistische methoden.

Manuscripten, missionarissen en het Min
Dr. H. (Henning) Klöter (m) 22-10-1969, UL – CNWS
Het Zuidelijk Min wordt door 45 miljoen mensen in het Chinese kustgebied, Taiwan en Zuidoost-Azië gesproken. De oudste bronnen zijn opgetekend door Westerse missionarissen in de zeventiende eeuw. Het project beoogt de taalkundige ontsluiting van deze unieke manuscripten.

Het visualiseren van leren
Dr. S.K.E. (Bas) Koekkoek (m) 22-10-1970, Erasmus MC – Neurowetenschappen
De kleine hersenen zijn betrokken bij motorische leerprocessen. De onderzoekers gaan met nieuwe optische technieken deze leerprocessen in kaart brengen in muizen en mensen. Tevens gaan ze kijken hoe specifieke gecontroleerde verstoringen in de leerprocessen tot uiting komt in gedrag.

Bedenk wat je wilt
Dr. S.M. (Sharon) Kolk (v) 28-04-1972, UMC – Medische Farmacologie

Soortvorming onder druk van parasieten
Dr. F.J.L (Femmie) Kraaijeveld-Smit (v) 21-06-1972, UL – Dierenecologie
Fruitvliegen kunnen zich aanpassen aan dodelijke parasieten, of aan voedselcompetitie, maar niet aan allebei. Omdat beide aanpassingen erfelijk zijn, passen de vliegen hun partnerkeuze erop aan. Dit project onderzoekt of soortvorming onder druk van parasieten kan optreden via paringsvoorkeuren.

Uitmergeling bij chronische ziekten
Dr. R.C.J. (Ramon) Langen (m) 11-10-1972, UM – Longziekten
Bij veel chronische ziekten teren de patiënten geleidelijk in op hun spiermassa. Dit proces van uitmergeling leidt tot vroegtijdige invaliditeit en sterfte. Spieren zijn opgebouwd uit eiwitten. De onderzoekers bestuderen hoe de versnelde afbraak van spiereiwitten tijdens ziekte verloopt.

Aandacht voor hersengolven
Dr. K. (Klaus) Linkenkaer-Hansen (m) 28-04-1971, VU – Experimentele Neurofysiologie
Aandacht is essentieel voor leren en geheugen. De structuur van hersengolven geeft informatie over aandachtsprocessen. Met een nieuw ontwikkelde methode bestuderen de onderzoekers hoe hersengolven in kinderen met aandachtsstoornissen verstoord zijn en welke veranderingen in de hersenen dit veroorzaken.

Hoe voelt een ziekteverwekkende bacterie?
Dr. M. (Marian) Llamas-Lorente (v) 13-11-1973, VUmc – Medische Microbiologie
Om met succes een infectie te veroorzaken halen ziekteverwekkende bacteriën hun wapentuig pas te voorschijn als het nodig is. Daarvoor is het belangrijk om de gastheer goed te kunnen waarnemen. Dit onderzoek analyseert een nieuw zintuig van de bacterie.

Van stof tot ster
Dr. M. (Maria) Lugaro (v) 26-05-1970, UU – Astronomie
Door sterren geproduceerd kosmisch stof is gevonden in meteorieten. In dit project wordt 'high-precision data' van de analyses van kosmisch stof gebruikt om de vorming van elementen in sterren beter te begrijpen.

Ontwerp van geordende DNA-gelinkte nanostructuren
Dr. D. (Dima) Lukatsky (m) 19-04-1972, AMOLF – Computational Physics
De onderzoeker gaat theoretisch en met computersimulaties een nieuwe klasse biomaterialen onderzoeken: door DNA-moleculen aan elkaar verbonden nanodeeltjes. Een dergelijk systeem geeft de mogelijkheid via spontane zelforganisatie zeer goed gecontroleerde nanostructuren te maken. Het onderzoek beoogt de optimale strategie voor de zelforganisatie van specifieke nanostructuren te bepalen. Toepassingen zijn denkbaar in fotonische kristallen, biosensoren en elektronische schakelingen.

Thermische tijdreferenties in silicium
Dr. K.A.A. (Kofi) Makinwa (m) 03-04-1964, TUD – Electronic Instrumentation Laboratory
Behalve de vereiste tijdreferentie is een compleet elektronisch systeem tegenwoordig realiseerbaar op één silicium chip. Dit project onderzoekt of de looptijd van warmtegolven door een chip gebruikt kan worden om een tijdreferentie te maken, zodat verdere miniaturisatie mogelijk is.

Mediterrane landschappen en plattelandssamenlevingen
Dr. A.C. (Antoon Cornelis) Mientjes (m) 28-12-1968, VU – Archeologie
Het Mediterrane platteland heeft drastische veranderingen ondergaan in de moderne geschiedenis. Rurale gemeenschappen werden beïnvloed door nationale en mondiale ontwikkelingen. Het onderzoek raadpleegt archeologische, historische en etnografische bronnen om veranderende landschappen in Italië en het Middellandse Zeegebied als geheel te bestuderen.

Echte schrijvers publiceren niet
Dr. P.H. (Nelleke) Moser (v) 08-05-1970, VU – Nederlandse taal en cultuur
Tegenwoordig tel je als schrijver pas mee als je werk wordt uitgegeven. Rond 1600 circuleerde het werk van veel schrijvers in handschriften. Waren zij mislukt of succesvol, ouderwets of modern? Dit onderzoek verbindt publicatiemogelijkheden aan literatuuropvattingen tussen 1520 en 1660.

Hoe kan de nano-electronica de hitte weerstaan?
Dr. ing. N. (Nebojsa) Nenadovic (m) 13-09-1976, TUD – Microelectronics
Toekomstige geïntegreerde circuits op nanoschaal zullen zo dicht gepakt zijn en zoveel energie verbruiken dat de hitte die ze produceren hen fataal wordt. Hoe gaan we om met deze thermo-electrische effecten?

Praten over hoeveelheden
Dr. R.W.F. (Rick) Nouwen (m) 12-09-1974, UU – Linguïstiek
Taal kent een enorme variëteit aan uitdrukkingen die hoeveelheden van dingen ter sprake brengen, zoals bijvoorbeeld telwoorden en woorden als 'veel' en 'weinig'. Opmerkelijk veel van deze expressies lijken hetzelfde te betekenen. Dit onderzoek gaat na waarom we toch de volledige variatie aan fraseringen gebruiken.

Optimaliseren van zwevend poeder
Dr. ir. J.R. (Ruud) van Ommen (m) 06-07-1973, TUD – Reactor & Catalysis Engineering
In een wervelbedreactor (een veelgebruikt apparaat in de procesindustrie) zweeft katalysatorpoeder om een chemische reactie van gassen laat verlopen. Dit onderzoek richt zich op het ontwikkelen van poeders voor een optimaal contact met het gas, zodat de reactie zo snel en schoon mogelijk verloopt.

Slap van de lach en slapend verlamd
Dr. S. (Sebastiaan) Overeem (m) 20-5-1977, LUMC – Neurologie
Als we 's nachts dromen, zijn onze spieren volledig verlamd (anders zou je doen wat je droomt!). Mensen met de slaapstoornis narcolepsie krijgen plotselinge spierverslappingen wanneer ze in de lach schieten. Lijken deze verlammingen op die van dromen? En hoe regelen de hersenen dit precies?

Adolescenten en seks op internet
Dr. J. (Jochen) Peter (m) 03-04-1972, UvA – Communicatiewetenschappen
Meer dan andere media is het internet een seksueel medium. En meer dan andere leeftijdsgroepen lijken adolescenten gevoelig voor pornografie op internet. Dit project onderzoekt in hoeverre adolescenten seks op internet gebruiken en welke gevolgen dit heeft voor hun seksuele ontwikkeling.

Bidden en preken: monniken en de verspreiding van het christendom
Dr. J.E. (Janneke) Raaijmakers (v) 28-06-1973, UvA – Geschiedenis
Moderne handboeken stellen de verspreiding van het christendom voor als een zaak van missionarissen, priesters en bisschoppen. Maar in vroegmiddeleeuws West-Europa waren het allereerst de kloosterlingen die hierin het voortouw namen. Zij veranderden de wereld buiten de kloostermuren; hieraan is dit onderzoek gewijd.

Mechanisme van orthodontische tandverplaatsing
Dr. Y (Yijin) Ren (v) 19-01-1973, UMCG – Orthodontie
Zo'n veertig procent van de Nederlandse kinderen en veel volwassenen is bezig met een beugelbehandeling. Maar onze kennis van het mechanisme van tandverplaatsing is nog beperkt. Dit onderzoek bestudeert de rol van sommige belangrijke enzymen in tandverplaatsing. Het onderzoek maakt hiervoor gebruik van patiënten, dieren en cellen.

Zijn tumorstamcellen de drijvende kracht achter spiertumoren in kinderen?
Dr. G. J. (Gerben) Schaaf (m) 12-09-1972, AMC – Antropogenetica
Spiertumoren in kinderen zijn moeilijk te genezen. De kwaadaardigheid van sommige tumoren blijkt te worden bepaald door een kleine fractie van alle tumorcellen, de zogenaamde tumorstamcellen. De onderzoeker tracht deze stamcellen op te sporen in spiertumoren van kinderen om therapieën gericht op die cellen te kunnen ontwikkelen.

Filosofie tussen natuurwetenschap en ethiek in de post-Newton periode
Dr. E.S. (Eric) Schliesser (m)13-05-1971, geen uitvoeringsadres

Met geluid de zeebodemsamenstelling bepalen
Dr. ir. M. (Mirjam) Snellen (v) 20-08-1971, TUD – Aardobservatie
Geluidsignalen kunnen uitstekend worden gebruikt om waterdieptes of zeebodemgelaagdheid te bepalen, bijvoorbeeld voor hydrografisch en geologisch onderzoek. De geluidsignalen bevatten echter meer informatie. Dit onderzoek gaat methodes ontwikkelen om uit de geluidsignalen ook de zeebodemsamenstelling te bepalen.

Structuur, functie en verbanden van taalgebieden in gezonde hallucinatoren
Dr. I.E.C. (Iris) Sommer (v) 31-08-1970, UMC Utrecht – Psychiatrie

Beter kijken in de hersenen
Dr. A.W. (Alwin) Stegeman (m) 25-06-1975, RUG – Psychologie
Om te onderzoeken hoe de hersenen werken, moet de hersenactiviteit gemeten worden. Dit gebeurt door het analyseren van magnetische en elektrische signalen, die door het brein worden gegenereerd. Voor deze signalen wordt in dit onderzoek een betere analysemethode uitgeprobeerd.

Hoe wordt onze afweer geremd?
Dr. R.P.M. (Roger) Sutmuller (m) 27-06-1972, UMC St Radboud – Tumorimmunologie-laboratorium
Speciale T-cellen van ons lichaam remmen onze afweer en beschermen tegelijkertijd tegen auto-immuunziekten. De onderzoekers gaan deze T-cellen blootstellen aan ziektekiemen om te leren hoe ze functioneren en toegepast kunnen worden bij nieuwe therapieën van kanker en infecties.

Van snuggere metaallegering naar slim moleculair materiaal
Dr. S. (Stefania) Tanase-Grecea (v) 17-06-1972, UL – CBAC
De beweging van elektronen in metaallegeringen leidt tot ferromagnetisme. Sommige ferromagnetische legeringen hebben de ontwikkeling van opslag van informatie in computers mogelijk gemaakt. Moleculaire materialen hebben veel elektronen en houden deze elektronen stevig vast, waardoor een sterke toename van de datadichtheid mogelijk wordt.

Fractuurrisico bij uitzaaiingen in bot
Dr. E. (Esther) Tanck (v) 18-11-1971, UMC St Radboud – Orthopaedie
Kankerpatiënten met uitzaaiingen in de botten lopen verhoogd risico op fracturen. Juiste risico-inschatting hiervan is een groot klinisch probleem. Dit leidt zowel tot onnodige botbreuken als tot onnodig operatief ingrijpen. Een efficiënt computermodel wordt ontwikkeld om fractuurrisico beter te voorspellen.

Moleculaire lego voor biosensoren
Dr. W.J.W. (Armand) Tepper (m) 17-02-1971, UL – Biochemie
Eiwitten met een metaalcentrum communiceren niet graag met electrodes, wat de ontwikkeling van biosensoren en bio-electronica belemmert. Dit onderzoek gebruikt DNA om verschillende eiwitten met elkaar te verbinden om zo de wisselwerking met vaste dragers te verbeteren.

De evolutionaire betekenis van sex
Dr. K.J.F. (Koen) Verhoeven (m) 21-01-1970, Purdue University – Computational Genomics, Agronomy
Waarom planten veel soorten zich sexueel voort, terwijl asexuele voortplanting allerlei evolutionaire voordelen biedt? Misschien omdat sex leidt tot gevarieerd nageslacht, dat beter bestand is tegen ziekten. Dit wordt onderzocht in de paardebloem, die zowel sexuele als asexuele vormen heeft.

SUMO-worstelen met eiwitten
Dr. A.C.O. (Alfred) Vertegaal (m) 16-11-1971, LUMC – Moleculaire Celbiologie
SUMO's zijn eiwitten die door een omkeerbare binding het gedrag van andere eiwitfactoren beïnvloeden. De onderzoeker heeft ontdekt dat SUMO's binden aan pre-mRNA-splicingfactoren en gaat deze nieuwe functie van SUMO verder bestuderen.

Zicht in de hersenen
Dr. A. (Anna) Vilanova Bartrolí (v) 03-05-1973, TUE – Biomedische Technologie
De hersenen zijn een complexe structuur: begrip, diagnose en behandeling van hersenaandoeningen vereisen de visualisatie van hersenverbindingen. Hedendaagse medische scanners zijn niet in staat voldoende nauwkeurige beelden te leveren. Diffusie van water kan wel gemeten worden door magnetische resonantie (MR) scanners. De onderzoeker zal deze informatie gebruiken om de benodigde afbeeldingstechnieken te ontwikkelen.

De evolutie van de distributie van bedrijfgrootte op de arbeidsmarkt
Dr. A.P. (Aico) van Vuuren (m) 06-09-1973, VU - Tinbergen-instituut

Stoffige sterrenstelsels en de verborgen perioden van sterrenstelselevolutie
Dr. T.M.A. (Tracey) Webb (v) 22-02-1973, UL – Sterrenwacht Leiden
De zwaarste melkwegstelsels in het heelal vormen zich in een korte explosieve periode van stervorming, die echter door stof aan het oog onttrokken is. In dit onderzoek worden nieuwe technieken gebruikt om deze explosieve fase rechtstreeks te bestuderen.

Nieuwe toepassingen voor quantumcomputers
Dr. R.M. (Ronald) de Wolf (m) 28-01-1973, CWI – Informatica
Computers die gebruik maken van quantummechanische effecten zijn veel krachtiger dan de huidige computers. Dit project zoekt nieuwe toepassingen voor deze futuristische computers: nieuwe quantumalgoritmen, maar ook quantumbewijsmethoden om klassieke computers beter te analyseren.

Het afweersysteem en aderverkalking
Dr. S.A. (Sofia) Xanthoulea (v) 09-12-1973, UM – Molecular Genetics
Aderverkalking is een chronische ziekte die wordt gekenmerkt door het ophopen van met vet gevulde cellen van het afweersysteem in de wand van bloedvaten. De onderzoekers willen gaan kijken naar de rol van specifieke eiwitten uit het afweersysteem in het ontstaan van aderverkalking.

'Huidige' inzichten
Dr. P.L.J.M. (Patrick) Zeeuwen (m) 15-07-1966, UMC St Radboud – Dermatologie
Huid vormt een barrière tussen binnen en buiten. Ons lichaam kan zich geen verstoring van deze functie veroorloven, want dat leidt tot uitdroging en infectie. De onderzoekers bestuderen hoe onze huid dit voor elkaar krijgt en waarom het soms fout gaat.